«We share what’s in our hearts with digital ghosts» – Playgrounded, “Rotterdam”
Όταν πρωτάκουσα αυτό τον στίχο μια θάλασσα σκέψεων με κατέκλυσε αναλογιζόμενη την ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων και την ανάγκη να αναζητήσουμε ουσιαστική επαφή. Κι αν είναι όμως μια οθόνη και χιλιάδες αόρατα νήματα η μόνη λύση για να μεταφερθούν φωνές και πρόσωπα και γέλια και ιδέες; Ένα χρόνο μετά τις απανωτές επανακροάσεις όχι μόνο του “Rotterdam”, αλλά και ολόκληρου του “In Time With Gravity”, αυτού του κρύου, σκοτεινού, παράδοξα τρυφερού, μελωδικού και ψυχογραφικού album, ήρθε η στιγμή να να μεταφραστώ σε αλληλουχίες του 0 και του 1, για να μιλήσω με τους δημιουργούς του πιο «έξυπνου» album που έχω ακούσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια! Ο Μιχάλης Κοτσιράκης και ο Ορέστης Ζαφειρίου, κιθάρα και πλήκτρα των Playgrounded, λίγο πριν ανεβούν στη σκηνή του Gagarin, στις 23/03 συντροφεύοντας τους Mother Of Millions στην παρουσίαση του δίσκου τους “Artifacts”, εμφανίστηκαν στην οθόνη μου για να μιλήσουμε για τη μουσική τους.
***
Βρισκόμαστε λίγο παραπάνω από ένα χρόνο μετά το ”In Time With Gravity”, το δεύτερό σας album, όπου προσωπικά είδα μεγάλη αλλαγή και στη θεματολογία και στον ήχο σας. Θα ήθελα να το πάρουμε λίγο από τη στιγμή που φύγατε από την Ελλάδα: πώς άλλαξε η ζωή σας, πώς επηρεαστήκατε από την αλλαγή περιβάλλοντος, με τι ήρθατε αντιμέτωποι είτε θετικό είτε αρνητικό, ποια η μουσική πραγματικότητα που αντιμετωπίσατε…
Μ. Νομίζω το πιο ενδιαφέρον θα ήταν να συζητήσουμε την προσωπική πτυχή όλο αυτού.
Ο. Το πώς αλλάξαμε εμείς σαν προσωπικότητες είχε σαφώς άμεσο αντίκτυπο στη μουσική μας. Ένα ταξίδι σαν αυτό, από την Ελλάδα στην Ολλανδία, μας «έκλεισε», το άμεσο και οικείο περιβάλλον μας ήμασταν εμείς οι ίδιοι, για αρχή τουλάχιστον. Μεγαλώσαμε, άλλαξαν πάρα πολλά. Ήρθαμε πιο κοντά.
Μ. Ήρθαμε αντιμέτωποι με πάρα πολλά ερωτήματα, τα οποία μάλλον περιγράψαμε στο άλμπουμ παρά απαντήσαμε. Σίγουρα δώσαμε και κάποιες απαντήσεις, αλλά κυρίως καταγράψαμε αυτό που βιώναμε σε διαφορετικές στιγμές μέσα στον χρόνο. Αποτυπώσαμε και συνθετικά και στιχουργικά το πώς αισθανθήκαμε κάτι που έκαναν την ίδια στιγμή πάρα πολλοί άνθρωποι γύρω μας.
Η αλήθεια είναι ότι συναισθηματικά ήταν εμφανείς οι επιρροές σας. Ακόμα και κοιτώντας κάποιος φωτογραφίες των τόπων, στους οποίους γράφτηκε το άλμπουμ, μπορεί να ταυτίσει το φυσικό τοπίο με το ηχοτοπίο του ”In Time With Gravity”. Υπήρχε η σκοτεινιά, το κρύο..
Ο. Όλη αυτή η επιλογή μας βάρυνε με ευθύνες, κυρίως καλές. Αλλά ξεκινήσαμε να ψάχνουμε πολύ έντονα το πού θέλουμε να κινηθούμε μουσικά. Έγινε μια έντονη ενδοσκόπηση και εσωτερική μετάβαση καθ’ όλη τη διαδικασία σύνθεσης και εγγραφής του δίσκου. Το να δεις τις σχέσεις μεταξύ των πραγμάτων, το πώς θα διαμορφώσεις τον ήχο σου. Ήταν μια διαδικασία μάθησης και τα μαθήματα που πήραμε ενδεχομένως θα φανούν στον επόμενο δίσκο. Αλλά σίγουρα αποτυπώνει τη μετάβαση στην παρούσα κατάσταση, όπου ο καθένας έχει βρει πλέον τη θέση του στη μπάντα. Μέσα από αυτή την εκκίνηση βρήκε ο καθένας μας τι θέλει να πει. Ποτέ δεν ήμασταν όλοι μαζί στο παρελθόν στην ίδια πόλη. Ήρθαμε προ της ευθύνης να δουλέψουμε πολύ σοβαρά.
Η επιλογή του να φύγετε από την Ελλάδα είχε να κάνει με το συγκρότημα καθαρά ή ήταν κάτι που θα κάνατε ούτως ή άλλως;
Μ. Αρχικά με το συγκρότημα. Κοιτώντας πίσω, αυτό που επικρατούσε εκείνη την περίοδο ήταν ότι όλοι αναρωτιόμασταν τι σημαίνει το συγκρότημά για εμάς και σε μία κίνηση ρομαντική, μάλλον με την κακή έννοια (γέλια), αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε πράγματα έξω απ’ την Ελλάδα και να μπει η μπάντα στο επίκεντρο. Τα πράγματα βέβαια έγιναν με πολύ διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι φανταζόμασταν, αλλά το αποτέλεσμα βρίσκει τους Playgrounded στο κέντρο της ζωής του καθενός μας.
Τι ήταν αυτό που δεν σας ικανοποιούσε στην Ελλάδα ως προς το κομμάτι της μουσικής; Θέλατε να είστε πιο «μέσα στα πράγματα» και από άποψη γεωγραφική και από θέμα επιρροών;
Μ. Δε θυμάμαι! Είχαμε απλά την όρεξη να το δούμε αλλιώς!
Ο. Εγώ δεν είχα κάτι συγκεκριμένο. Υπήρχε η Ολλανδία για πολλούς λόγους σαν κατεύθυνση και ταίριαξε σε όλους. Το να βρεθούμε σε ένα περιβάλλον τόσο ανοίκειο μας οδήγησε στο να δεθούμε και να πάρουμε την κατεύθυνση που πήραμε. Ήρθαμε και σε επαφή με διαφορετική κουλτούρα και ανθρώπους. Δεν υπήρχε κάτι αρνητικό. Απλά θέλαμε κάτι άλλο.
Ήθελα να ρωτήσω το εξής. Ο ήχος σας άλλαξε πολύ, έφυγαν οι metal καταβολές, η όλη μουσική σας προσέγγιση έγινε περισσότερο συστημική, είναι η ολότητα στο επίκεντρο, δεν υπάρχουν σόλο, όχι ότι είχατε και ποτέ. Πώς διαμορφώνεται πλέον η επιλογή ήχου για το κάθε θέμα που πραγματεύεστε στιχουργικά;
Μ. Δεν ακολουθούμε πάντοτε αυστηρά την ίδια μεθοδολογία. Έχοντας κοινές εικόνες, βιώματα και ανησυχίες ξεκινάμε από κάτι, είτε μουσική είτε στίχους, τα οποία ταιριάζουμε. Πάντα αυτά που δουλεύουν καλύτερα είναι αυτά, για τα οποία μας είναι κοινά ξεκάθαρο το τί πρέπει να ειπωθεί. Αυτό που μου αρέσει στο συγκρότημα είναι ότι πρακτικά έχουμε πολύ διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων και προσωπικά μου αρέσει να προσπαθώ να μπαίνω στο σύστημα σκέψης των υπολοίπων και να προσπαθώ να το εξυπηρετήσω.
Ο. Συμφωνώ με όλα αυτά αρχικά και θα γίνω λίγο πιο συγκεκριμένος. Υπάρχουν δυο τρία πράγματα που ήταν συνειδητή προσπάθεια. Το να αποκτήσουμε μια συστημική προσέγγιση αρχικά, συνδέοντας μια εικόνα από μια στιχουργική αφετηρία με τη μουσική. Πολλές φορές η δημιουργία των δύο πηγαίνει παράλληλα, όπως στο ομώνυμο κομμάτι του album. Άλλες φορές όχι, μπορεί με βάση το νόημα του στίχου να οδηγηθείς σε συγκεκριμένους δρόμους και άλλοτε έχοντας μια μελωδία σαν βάση θα δημιουργήσεις στιχουργικά ένα θέμα για να αποδόσεις το συναίσθημα που σου προκαλεί. Στο “Crossing” αυτό συνέβη. Στην τριλογία του “Stranger”, το πρώτο κομμάτι σου δημιουργεί την εικόνα μιας κηδείας, ο ρυθμός μπορεί να σε παραπέμψει σε έναν αργό βηματισμό..
Πράγματι, αν προσέξει κάποιος ουσιαστικά και τους στίχους και τη μουσική σας του δημιουργείται πληθώρα εικόνων. Τώρα θέλω όμως να ρωτήσω, πώς αντιμετωπίζετε τις περιπτώσεις που η αντίληψη σας για την μουσική απόδοση μια έννοιας, σας βρίσκει εντελώς αντίθετους!
Μ. Πολλές φορές παλεύω με τον εαυτό μου σε τέτοιες στιγμές. Αν και πιστεύω και στηρίζω το συνεκτικό αισθητικό αποτέλεσμα, έχει ιστορικά εγκαταλειφθεί η λογική της απόλυτης και «ένα προς ένα» απόδοσης εικόνας σε στίχο. Σε όλους υπάρχουν αυτές οι καταβολές σκέψης, αλλά προσπαθούμε πλέον να αναπτύξουμε και ένα αισθητικό κριτήριο, ώστε να καταλαβαίνουμε έως πού έχει νόημα να αποδίδεται “αυστηρά” αυτό που θέλουμε να πούμε.
Ποια είναι η αφετηρία ερεθισμάτων και ενδιαφερόντων που διαμορφώνει την αισθητική της μουσικής σας;
Ο. Έχει να κάνει με το πώς κινείται ο καθένας στο περιβάλλον που βρίσκεται. Είναι μια φοβερά δυναμική διαδικασία. Εμείς θέλαμε να κινηθούμε και προς έναν πιο ηλεκτρονικό ήχο σε συνδυασμό με τον βαρύ. Εδώ το περιβάλλον είναι αρκετά πιο πειραματικό στον ηλεκτρονικό ήχο, σε σχέση με αυτό που κάνουμε εμείς, και προσωπικά θέλω να προσπαθήσω αυτά τα ερεθίσματα να αποτυπωθούν στον νέο δίσκο. Έχουν περάσει κάποια χρόνια από τότε που ξεκινήσαμε και όλοι προχωράμε και μουσικά και σαν άνθρωποι, οπότε αισθητικά, περάσαμε τη φάση της περιγραφής της μετάβασης και πλέον μας ενδιαφέρει να δώσουμε, κυρίως στιχουργικά, μια απάντηση σε όλα τα ερωτήματα που θέσαμε. Και σαφώς και ηχητικά θα πρέπει να υπάρχει μια συνέχεια. Θέλουμε να είναι κάτι πιο άμεσο. Η διαδικασία της σύνθεσης να είναι πιο σύντομη. Μας ενδιαφέρει να μην είναι βαρετό ό,τι θα βγει, ακόμα κι αν είναι αποτυχία.
Ίσως πλέον, στην εποχή που πάνω κάτω έχουμε ακούσει τα πάντα, το να είναι κάτι ενδιαφέρον είναι πιο σημαντικό από το να είναι επιτυχημένο. Υπό αυτό το πρίσμα, έχετε την ανταπόκριση που θα θέλετε να έχετε, όπως την ορίζετε εσείς;
Μ. Πιστεύω ναι. Χωρίς να θέλω να πω ότι είμαι ο πλέον ταπεινός άνθρωπος στην γη, που δεν τον ενδιαφέρει αν θα έρθουν πέντε ή χίλια άτομα στο live του, περισσότερο με ενδιαφέρει το να μπορούμε να κάνουμε κουβέντες σαν αυτή που κάνουμε σήμερα. Είτε αυτές θα γίνουν δημόσια είτε σε πιο προσωπικό επίπεδο μεταξύ μας ή με ανθρώπους που ακούν αυτό που κάνουμε και τους ενδιαφέρει η μουσική μας. Η μουσική, όπως και οι άλλες τέχνες, είναι μια ευκαιρία να συζητήσεις πράγματα που δεν είναι εύκολο να προσεγγίσεις στο άμεσο περιβάλλον σου. Δεν μπορείς να ξεκινήσεις πχ μια κουβέντα στη δουλειά σου για το πώς μία ή τρεις υπερδυνάμεις στον κόσμο επηρεάζουν με μία απόφαση την μοίρα χιλιάδων ανθρώπων σε χώρες ξένες προς αυτές. Η τέχνη, λοιπόν, σου δίνει τη δυνατότητα να προσεγγίσεις τέτοια θέματα, που αντικειμενικά είναι «δύσκολα» και «βαρειά». Μπορεί να αφορά μια καθημερινή ανησυχία σου, να σου δημιουργούνται ερωτήματα και να μην είναι εύκολο να τα θίξεις, πχ το πώς μπορεί να επηρεάσει η τεχνολογία την προσωπική σου ζωή.
Μου δημιουργείται η απορία του πώς, εν τέλει, παράγοντας ένα δύσκολο άκουσμα, σαν το “In Time With Gravity”, μπορείς να καλέσεις σε συζήτηση αυτιά, που δεν είναι εκπαιδευμένα σε ένα αντικειμενικά όχι συνηθισμένο ηχόχρωμα. Ας πούμε, τα κομμάτια του δεν έχουν την κλασσική αυθυπαρξία και έχουν νόημα περισσότερο αν τα ακούσεις όλα μαζί, δηλαδή το άλμπουμ σαν σύνολο. Για εσάς πόσο πρόκληση ή δύσκολο είναι να δημιουργήσετε κάτι «δύσπεπτο» κι ακόμα-ακόμα και δύσκολα αποδοτέο σε live;
Ο. Η αλήθεια είναι ότι ήταν και πολύ δύσκολο να γραφτεί. Όπως είπαμε και νωρίτερα, όλη η διαδικασία λειτούργησε σαν μάθημα. Αφοσιωθήκαμε στη μελέτη γύρω από τις σχέσεις των ήχων, τα χρώματα των οργάνων, κάποιες από τις ρυθμικές τους εκφάνσεις. Πώς μπορούμε να γεμίσουμε το μουσικό χώρο, εκμεταλλευόμενοι το περιθώριο που δημιουργεί ένα όργανο αφήνοντας σε ένα άλλο να καλύψει το κενό. Πέρα από τη γενική φόρμα του progressive πχ , εστιάσαμε και κυνηγήσαμε πολύ λεπτομέρειες παίζοντας με τα στοιχεία που εντοπίζαμε. Το μάθημα που παίρνουμε για τον καινούριο δίσκο είναι να καταφέρουμε να υπάρχει μια ενεργητική σχέση ακρόασης με το υλικό που θα προκύψει. Μας ενδιαφέρει ο ακροατής να αφιερώσει χρόνο νιώθοντας ότι μπαίνει σε ένα παιχνίδι ανακάλυψης των ήχων, των οργάνων. Το ”In Time With Gravity” εμπεριέχει όλη αυτή την περισυλλογή και την προσπάθεια. Αν θέλεις ανταπόκριση του στυλ να γεμίσεις στάδια, θα ακολουθήσεις μια τελείως άλλη τοποθέτηση. Τα live μας επιπλέον έχουν και πολύ περισσότερη τεχνική δουλειά απ’ ό,τι είχαμε προβλέψει! (γέλια)
M. Η αλήθεια είναι ότι προσπαθούμε και να μιλήσουμε για πράγματα καινούρια. Υπάρχει μια «μόδα» με τη νοσταλγία και τη ρετρό αισθητική να έχουν γίνει εμπόρευμα για τη γενιά μας, αλλά δε μας ενδιαφέρει αυτή η θεματολογία. Δεν είναι άσχημο το να κοιτάς πίσω, αλλά το ζήτημα είναι και να μιλήσουμε για καινούρια πράγματα και συνειδητά να απεμπλακούμε από το παρελθόν και να συζητήσουμε το σήμερα.
Εδώ η σκηνή πάντως γυρίζει «πίσω» στον 80s ήχο. Πιο psych, αλλά οι αναφορές είναι σαφείς. Πόσο εύκολο είναι, όμως, πλέον να πεις κάτι, αν όχι καινούριο, τουλάχιστον φρέσκο;
Μ. Δεν είναι εύκολο. Μάλλον πολύ δύσκολο είναι. Συνειδητά επιδιώκουμε να φτιάχνουμε καινούριες προτάσεις, χρησιμοποιώντας ωστόσο και παλιότερες λέξεις. Χρησιμοποιούμε ετερόκλητα στοιχεία, παντρεύοντας σε γενικά πλαίσια τις δύο μεγάλες σχολές: τη ροκ και την ηλεκτρονική. Θέλει πολύ ψάξιμο και πειραματισμό με ιδέες. Είμαστε όμως κοντά στον ήχο που φανταζόμαστε συλλογικά.
Θα πάω αλλού τώρα. Παίξατε με τους Nine Inch Nails στο Amsterdam! Μιλήστε μου γι’ αυτό, πείτε τα μου όλα!
Μ. Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη και κουραστική μέρα, που έληξε με ένα πάρα πολύ ωραίο live! Μιλάμε για ένα επίπεδο διοργάνωσης και παραγωγής, που ήταν πολύ υψηλό, σε σύγκριση με τα δεδομένα που είχαμε δουλέψει ως τώρα, και λίγο ξένο. Η εμπειρία του live αυτού καθ’ αυτού ήταν πολύ όμορφη. Πήγε πάρα πολύ καλά και ήταν και το κοινό πολύ δεκτικό και με ενδιαφέρον για εμάς κι αυτό ήταν ευτύχημα.
Μου έκανε εντύπωση το «κλείνουμε το live» σε αντίθεση με το πώς έχουμε συνηθίσει να γίνονται οι συναυλίες εδώ. Είναι πιο «συμφέρον» για την support μπάντα;
Μ. Ήταν και για ‘μας παράξενο! Είναι άλλη η νοοτροπία του aftershow συνολικά.
Ο. Το aftershow έχει κάποια θετικά, με την έννοια ότι αυτός που θα κάτσει να σε ακούσει είναι αυτός, που θέλει συνειδητά να ακούσει το σχήμα που παίζει εκείνη τη στιγμή. Ήταν ήδη «ψημένοι». Ο χώρος του aftershow βρίσκεται σε συγγενικό χώρο με τον κύριο συναυλιακό. Αν θέλεις τον προσπερνάς, αλλά αν κάτσεις, είναι επειδή πραγματικά θες να ακούσεις κι άλλη μουσική και δεδομένου ότι τις περισσότερες φορές μετά το main act θες λίγο ακόμα, μπορεί να είναι καλύτερα απ’ το να παίξεις support. Κερδίζεις ουσιαστικούς ακροατές.
Για να έρθουμε στα του επικείμενου live με τους Mother of Millions στο Gagarin. Σε τί στάδιο βρίσκεστε για τον καινούριο δίσκο; Υπάρχει περίπτωση να ακούσουμε κάτι καινούριο κι από εσάς;
Μ. Έχουμε πολύ υλικό, αλλά μάλλον σκόρπιο για την ώρα. Εκκρεμούν πολλές συζητήσεις και ξεσκαρτάρισμα. Οπότε το να παρουσιάσουμε κάτι αυτή τη στιγμή, μάλλον δεν έχει νόημα, γιατί σε καμία περίπτωση δεν θα είναι ολοκληρωμένο.
Το “Artifacts” το έχετε ακούσει;
Μ. Δυστυχώς όχι ολόκληρο!
Ο. Μόνο ό,τι έχουν βγάλει στο Youtube ήδη και είναι πολύ καλή δουλειά!
M. Είναι από τα συγκροτήματα που ακολουθούν συγκεκριμένο δρόμο και ξεχωρίζουν! Με τα παιδιά έχουμε μια φιλική σχέση, υπήρχε μεταξύ μας μουσικός διάλογος, είχαμε συζητήσει ότι θέλουμε να κάνουμε κάποια στιγμή ένα live μαζί και πλέον είναι η ώρα.
Ο. Θα είναι ένα πολύ προσεγμένο live από ηχητική και οπτική σκοπιά… Έχουμε δουλέψει πολύ και οι δύο μπάντες και θα προσπαθήσουμε όλοι να δώσουμε ό,τι καλύτερο έχουμε.
Πραγματικά ανυπομονώ!
Κι εμείς!
****
Χαιρετηθήκαμε με την υπόσχεση να μη μείνουμε μόνο φαντάσματα της οθόνης. Θα τους δω στο Gagarin το Σάββατο. Ό,τι ακούς audio, ακόμα πιο αισθαντικό και ζωντανό, άψογα εκτελεσμένο, σε συνδυασμό με πολύ προσεγμένους και ιδιαίτερους φωτισμούς, για να πιάσουμε στρατόσφαιρα! Να έρθεις!
Περισσότερες πληροφορίες για το live εδώ
