Με αφορμή την επιστροφή των -αγαπημένων του ελληνικού κοινού- Moonspell, ο Μανώλης Ροδοκανάκης μίλησε με τον frontman του σχήματος, Fernando Ribeiro, σχετικά με το black και το gothic metal, τη σχέση τους με τη χώρα μας αλλά και το ποδόσφαιρο!
Χαιρετισμοί από το Rockin’ Athens! Πώς πάνε τα πράγματα για τους Moonspell;
Πιστεύω ότι τα πάμε περίφημα και είμαστε ευγνώμονες που είμαστε ακόμα μια παρουσία στη σκηνή. Κυκλοφορήσαμε το “Extinct” ενάμιση χρόνο πριν και είμαστε ακόμα στο δρόμο για να το προωθήσουμε καθώς είναι ένα album που ο κόσμος πραγματικά έβαλε στην καρδιά του. Επίσης γιορτάζουμε 20 χρόνια από την κυκλοφορία του “Irreligious” πράγμα το οποίο πάντα μας κάνει να νιώθουμε γέροι, αλλά είναι και μεγάλο κατόρθωμα κοιτώντας πίσω. Οπότε είμαστε ακόμα έτοιμοι για μάχη κι αυτό μας κάνει να νιώθουμε υπέροχα μετά από σχεδόν 25 χρόνια που είμαστε μαζί.
Κοιτώντας τη δισκογραφία σας, είναι σαν ένα συναισθηματικό τραινάκι μουσικής – αν μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο. Από το “Wolfheart” στο “The Butterfly Effect”, από εκεί στο “Antidote”, μετά το “Night Eternal” και τώρα το “Extinct”. Και παρ’όλα αυτά, οι οπαδοί σας είναι διαβόητοι για το πόσο πιστοί σάς είναι, τουλάχιστον εδώ στην Ελλάδα. Πώς το κάνετε αυτό;
Το «συναισθηματικο τραινάκι» είναι μια αστεία έκφραση, αλλά ταιριάζει. Ειλικρινά ποτέ δεν το είδα σαν πρόβλημα και πάντα αντιμετωπίζαμε τις συνέπειες του να έρχονται και να φεύγουν οπαδοί ήδη από το “Sin…”. Θα έλεγα ότι τα πράγματα είναι πιο σταθερά τώρα ως προς αυτό, τώρα που οι περισσότεροι οπαδοί μας έχουν καταλάβει ότι το “Wolfheart 2” δεν πρόκειται να κυκλοφορήσει, καθώς και ότι το παρόν και το μέλλον μπορούν κι αυτά να είναι απολαυστικά, αρκεί η μπάντα να συνεχίζει να παράγει πρωτότυπο υλικό και να διατηρεί τη φωνή της στη σκηνή. Πιστεύω ότι οι Έλληνες καταλαβαίνουν την αλλαγή, καταλαβαίνουν τις διαλέκτους. Υπάρχουν πάρα πολλές μπάντες που επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά. Αυτό μας τρομοκρατεί σαν ιδέα για τους εαυτούς μας
Υπάρχουν albums με τα οποία είσαι πιο δεμένος ή είναι όλα ίσα στην καρδιά σου;
Φυσικά υπάρχουν, αλλά οφείλω να πω ότι όλα τα albums θα είναι πάντα ξεχωριστά για μένα γιατί στο κάτω-κάτω είναι το κυρίαρχο μέρος της ζωής μου και η απόλυτη έκφραση της δημιουργικότητάς μου, οι αποτυχίες μου και οι κατακτήσεις μου, το ίδιο όπως και με κάθε άλλο μέλος της μπάντας. Το “Extinct” είναι πολύ σημαντικό για μένα σαν στιχουργό και τραγουδιστή. Η δημιουργία του ήταν επίπονη αλλά μου προσέφερε μεγάλη ικανοποίηση και ήμουν συγκεντρωμένος όσο ποτέ. Από και πέρα, το “Irreligious” έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου τόσο για τα σπουδαία του τραγούδια, όσο και γιατί μας βοήθησε να γίνουμε μέρος ενός νέου υποείδους που σχηματιζόταν τότε στο metal, το gothic metal, αλλά και γιατί μας έκανε να βρούμε την ανεξαρτησία μας σαν μουσικοί και σαν άνθρωποι, κάτι που θα χρειαζόταν πολύ περισσότερο χρόνο αν δεν ήταν αυτό το album.
Τι είναι οι Moonspell μετά από όλα αυτά τα χρόνια, μια goth μπάντα με heavy metal τάσεις ή μία metal μπάντα με μια σκοτεινή αισθητική; Ή μήπως τίποτα από τα δύο; Ή και τα δύο; Ή κάτι εντελώς διαφορετικό;
Δύσκολο να σου πω. Θα έλεγα ότι σε γενικές γραμμές είμαστε μια metal μπάντα. Ακόμα και όταν βγαίνουμε από αυτό και γινόμαστε πιο αργοί, πιο απαλοί, πιο gothic ή ατμοσφαιρικοί, παραμένουμε μια metal μπάντα στον πυρήνα μας. Μπορεί να μην είμαστε τόσο metal όσο άλλες μπάντες αλλά για μένα το metal έχει να κάνει πολύ περισσότερο με το πώς εκφράζεσαι και λιγότερο με το αν φοράς στολές παραλλαγής ή αν έχεις πίσω σου σκηνικά. Οι metal μπάντες που αγαπήσαμε, οι Bathory, οι Celtic Frost, όλοι αυτοί ήταν χαμαιλέοντες, όχι πιγκουίνοι, εμείς από εκεί πήραμε το θάρρος μας. Είναι αδύνατο για μας να δημιουργήσουμε μουσική κατευθυνόμενοι από τους άγραφους κανόνες ενός είδους. Για κάθε Sabbaton, πρέπει να υπάρχουν οι αντίστοιχοι Katatonia.
Με κάθε ειλικρίνεια, πιστεύω ότι το Ευρωπαϊκό black metal έχασε μια από τις δυνητικά πιο συναρπαστικές του μπάντες όταν αλλάξατε το ύφος σας εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Σου λείπουν ποτέ αυτές οι μέρες;
Χαχα! Ακόμα αγαπάω το black metal, ειδικά όταν έχει την avant-garde πινελιά μπαντών όπως οι Arcturus, οι Ulver, λίγο οι Satyricon, οι Mayhem. Επίσης παλιά πράγματα από τη Νότιο Αμερική ή την Ευρώπη, σίγουρα Ελληνικές μπάντες, ήταν πάντα πολύ εφευρετικές: Rotting Christ, Necromantia, τέτοια πράγματα. Αλλά πρέπει να πω ότι δυο πράγματα μπήκαν στις ζωές μας εκείνο τον καιρό: Το “Bloody Kisses” των Type O Negative και η επιρροή του goth από μπάντες όπως οι Sisters (of Mercy) και οι Fields (of the Nephilim), πράγματα που ακούγαμε συνέχεια αφού κυκλοφόρησε το “Wolfheart” και όσο ήμασταν σε περιοδεία. Επίσης το black metal έγινε βίαιο και ηλίθιο με εμπρησμούς εκκλησιών, επιθέσεις σε ομοφυλόφιλους, θανατικές απειλές σε μπάντες όπως εμείς, το γαμημένο inner circle (σ.σ. η ονομασία που έδινε ο Euronymous στους black metal μουσικούς που άραζαν στο δισκάδικό του. Διαβόητη στα ΜΜΕ της εποχής για την υποτιθέμενη ανάμειξή της σε εμπρησμούς εκκλησιών και λοιπές ομορφιές, ο Vikerness μεταξύ άλλων έχει δηλώσει ότι το inner circle υπήρχε μόνο στο μυαλό του Euronymous). Δεν ήθελα οι Moonspell να είναι αναμεμειγμένοι με όλο αυτό. Και μουσικά σχεδόν όλο το black metal έχει κατεβεί μερικά σκαλοπάτια, ενώ υπάρχουν υπερβολικά πολλές μπάντες στον κόσμο. Ένα ευγενές κίνημα έγινε δολοφονικά και μετά γραφικό. Σίγουρα δε μου λείπει αυτό, αλλά η αλήθεια είναι ότι μου λείπει να ακούω τις κασέτες του Dead από τις πρόβες του με τους Mayhem. Ακόμα τις έχω στην υπέροχα underground συλλογή μου.
Τι είναι το gothic για σένα; Μία μόδα, μία ατμόσφαιρα, ένας τρόπος ζωής, κάτι άλλο;
Το gothic είναι όσο μεγάλο θέλει να το σκεφτεί κάποιος Έχω την δική μου άποψη η οποία ίσως αντικατοπτρίζει κάποια από αυτά τα στοιχεία, αλλά πάνω από όλα το gothic είναι η ικανότητα να είσαι δημιουργικός με το Σκοτάδι, να είσαι ειλικρινής με τα συναισθήματα και να ανταποκρίνεσαι οπτικά στα σεληνιακά στοιχεία μέσα σου ενώ ταυτόχρονα παραμένεις ικανός να μην καίγεσαι από τον ήλιο (σ.σ. γιατί ο Fernando είναι νότιος ρε φίλε!). Αυτός είναι ένας αληθινός Goth. Μία Κυρία ή ένας Κύριος. Κάποιος με μια παλιομοδίτικη προσωπικότητα, κάποιος ευγενικός και μορφωμένος και γοητευτικός. Ομοίως και η gothic μουσική.
Οι συναυλίες σας είναι η τέλεια μίξη θεατρικού σκότους και heavy metal αμεσότητας. Φαίνεται να είναι ένα τεράστιο μέρος αυτού που είναι οι Moonspell. Είναι έτσι;
Ναι, είναι από την πρώτη κιόλας μέρα. Το 1993, στο πρώτο live που παίξαμε, υποκλίθηκα και το κοινό χειροκρότησε για πρώτη φορά (τουλάχιστον σε εμένα) μετά από ένα occult black metal show. Αυτό πραγματικά μου έκανε κάτι, και μου επέτρεψε να υιοθετήσω μια ολοένα πιο θεατρική παρουσία, ελπίζω χωρίς να μοιάζω γελοίος ή δήθεν! Δεν είναι όλοι στη μπάντα θεατρικοί, κάποιοι είναι πιο rock, πιο metal, τροφοδοτούνται από την δύναμη της σκηνής και του κοινού, αλλά πιστεύω ότι μια συναυλία Moonspell τα αναμειγνύει όλα σε ένα – ελπίζω – δεμένο και συναρπαστικό show.
Πόσο μεγάλος οπαδός των Mercyful Fate είναι ο Aires Pereira (σ.σ. μπασίστας των Moonspell); Το t-shirt του είναι θρυλικό!
Χαχαχα! Αυτό είναι αλήθεια! Είναι πολύ μεγάλος οπαδός και καμιά φορά, αργά τη νύχτα στο tour bus, μπορεί να ακούσεις τα λόγια “I was born in the cemetery, under the…” Είμαστε όλοι μεγάλοι οπαδοί, αλλά ο Aires ήταν ταγμένος στους Mercyful Fate από όταν ήταν ακόμα στη Βενεζουέλα από όπου και κατάγεται. Δε μπορώ να τον κατηγορήσω, είναι ακόμα μία από τις καλύτερες περιπτώσεις σπουδαίου σκοτεινού heavy metal. Κατά κάποιον τρόπο οι Ghost έχουν ακολουθήσει στα βήματά τους, αλλά οι Mercyful Fate ήταν επαναστατικοί με τον τρόπο τους και ο θρόνος τους είναι αδιαφιλονίκητος. Είμαι επίσης τεράστιος οπαδός του King Diamond, όλοι είμαστε, Τον ακούμε από το γυμνάσιο!!! (σ.σ. τα κεφαλαία και τα θαυμαστικά από το πρωτότυπο)
Ξέρω ότι για πολλούς Έλληνες, οι Moonspell είναι κάτι παραπάνω από μία metal μπάντα, είναι μια μπάντα από γείτονες, ή ακόμα και φίλους. Είναι σα να υπάρχει μία Νοτιοευρωπαϊκή Ομοσπονδία, δεν μιλάμε για αυτό αλλά ξέρουμε ότι είναι εκεί, και νιώθουμε κοντά με άλλους νότιους χωρίς προφανή λόγο. Βγάζει κανένα νόημα αυτό;
Βγάζει νόημα και πίστεψε με δεν υπήρχε μπάντα που να καταλαβαίνει και να νιώθει περισσότερο τους Έλληνες από εμάς! Ρώτα τον Σάκη, τον Seth, τον Χρήστο, τον Magus, τον Κώστα, όποιον θες. Είναι αλήθεια ότι είμαστε πιο χαρούμενοι όταν περιοδεύουμε με Έλληνες και ότι υπάρχει αυτή η ακατανόμαστη αίσθηση ότι είμαστε συνένοχοι σε κάτι, σαν παλιοί φίλοι ή αδέρφια. Αυτό είναι καλό επίσης γιατί αυτός ο κόσμος και αυτή η σκηνή κυριαρχείται από τα αστεία, την οργάνωση και το στήσιμο σε άλλες χώρες, οπότε μερικές φορές οι περιοδείες δεν έχουν ψυχή. Αυτό δεν έχει γίνει ποτέ όταν περιοδεύουμε με τα αδέρφια μας από την Ελλάδα. Και συν τοις άλλοις, μπορώ πάντα να πουλάω μούρη για τις φιλοσοφικές μου γνώσεις αναφέροντας ρητά από τον Παρμενίδη και τον Ζήνωνα.
Τέλος, μιας και είμαστε και οι δύο από αυτό το μαγικό κολαστήριο που λέγεται Νότια Ευρώπη, πρέπει να μιλήσω για ποδόσφαιρο και να σε συγχαρώ για το Ευρωπαϊκό σας τρόπαιο! Είμαστε πραγματικά χαρούμενοι για εσάς. Έχουμε ένα ο καθένας τώρα! Πώς αισθάνεσαι;
Τρία ζήτω για το κολαστήριο της Ευρώπης! Το ποδόσφαιρο μπορεί να λειτουργήσει σαν μεταφορά και πήραμε το μάθημά μας όταν μας νικήσατε στην ίδια μας την χώρα. Αυτό ήταν ένα μέρος, ένα μεγάλο μέρος του να βλέπουμε την Πορτογαλία να επιστρέφει σαν Πρωταθλήτρια. Όλοι υποστηρίζουμε πολύ έντονα την εθνική μας, σε όποια χώρα και να βρισκόμαστε. Καταλαβαίνουμε ότι το ποδόσφαιρο μπορεί να μην έχει νόημα αλλά μερικές φορές χρειάζεσαι έναν καταλύτη για να δουλέψουν τα πράγματα και το party στην Πορτογαλία είναι κάτι που δε θα ξεχάσω ποτέ. Δε με νοιάζει αν οι Κροάτες ή οι Ουαλοί έλεγαν ότι παίξαμε κακό ποδόσφαιρο, δεν έχουν δίκιο και το δικό τους σπουδαίο ποδόσφαιρο δεν τους οδήγησε πουθενά. Πολλές φορές η Πορτογαλία έπαιζε απλά το καλύτερο ποδόσφαιρο στο τουρνουά αλλά τι μας έφερε αυτό; Φτάνει με τις ηθικές νίκες, είναι ωραίο να βλέπεις αθλητικές ιστορίες. Το περίμενα αυτό από το Euro του ’84 οπότε φυσικά και είμαι γαμημένα χαρούμενος, και ενθουσιασμένος που μπαίνουμε και εμείς στο ράφι των νικητών μαζί σας, ώστε να μην είναι μια ζωή Γερμανία, Γερμανία, Γερμανία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία.
Ευχαριστούμε για τον χρόνο σου και την ενδιαφέρουσα κουβέντα, δε βλέπουμε την ώρα να σας ξαναδούμε. Οι τελευταίες λέξεις είναι δικές σου.
Cool, ευχαριστούμε για την γαμάτη συνέντευξη. Ελπίζουμε να συναντήσουμε σύντομα τα αδέρφια μας από την Ελλάδα, τις μάγισσες και τους λύκους, και να βοηθήσουμε να γίνει αυτός ο δεσμός ακόμα δυνατότερος καθώς είναι πολύ, πολύ σημαντικός για εμάς. Πάντα μου έχουν φερθεί με απεριόριστο σεβασμό στην Ελλάδα, και το ίδιο ισχύει και για τους Moonspell και επίσης το crew μας, οπότε πάντα θα σας φέρνουμε μια τίμια, δυνατή και πνευματική συναυλία. Don’t miss it, under the spell!
***ΕNGLISH VERSION:***
Greetings from Rockin’ Athens! How are things for Moonspell?
I believe we are doing great and we are thankful we are still a presence on the scene. We released Extinct one and half years ago and are still on the road to promote it as it was an album that people really took to the heart. Also we are celebrating twenty years of our album Irreligious, which always makes us fell old but it’s a quite a feat when you look back. So we’re still up for a fight and that feels great after almost 25 years together.
Looking at your discography, it’s all like an emotional roller coaster of music – if that can even be said. From “Wolfheart” to “The Butterfly Effect”, from there to “Antidote”, then “Night Eternal” and now “Extinct”. And yet your fans are notoriously loyal, at least here in Greece. How do you do that?
Emotional rollercoaster is a funny expression but it suits. Honestly I never actually saw that as a problem and we always faced the consequences of fans coming and going since Sin. I would say things are more stable now on that aspect not that the most of our fan base understood that Wolfheart 2 isn’t coming and that the future and the present are to be enjoyed as well, as long as the band keep doing original stuff and keeps his own voice on the scene. I believe Greek people understand change, dialects. There are too many bands repeating themselves and each other. We dread that thought for ourselves.
Are there albums that you feel more attached to or are they all equal in your heart?
Of course there are but I have to say that all of the albums will always be special because after all they are the dominant part of my life and the abolsute expression of my creativity, my failures or my conquests like for any other member on the band. Extinct is very special for me as lyric writer and a singer. The making of this album was painful but absolutely rewarding and I have been focused like no other time. Then, Irreligious has a special place in my heart because of its great songs, because of helping us to be a part of a new sub-genre formation inside Metal (Gothic Metal) and also because it made us reach independence as musicians and as people, something it would take much more time if it wasn’t for this one.
What is Moonspell after all those years, a goth band with heavy metal tendencies or a metal band with a dark taste? Or maybe neither? Or both? Or something else entirely?
Hard to say. I think, all in all, we are a Metal band. Even when we go out of it, slower, softer, more gothic or atmospheric we are still a Metal band in our core. We might not be as Metal as other bands but for me Metal is much more self-expression than dressing combat suits or have props on stage. The Metal bands we feel in love with Bathory, Celtic Frost, were chameleons not penguins and we took that bravado from there. It’s impossible for us to do music directed by the unwritten rules of a style. For every Sabaton there should be a Katatonia.
I sincerely believe that European black metal lost one of its potentially more exciting bands when you changed your style back in the late 90s. Do you ever miss those days?
Haha! I still love Black Metal, especially when it got its own avant-garde treatment by the likes of Arcturus, Ulver, some Satyricon, Mayhem. Also old stuff from South America or Europe, Greek bands for sure, they were always very inventive: Rotting Christ, Necromantia, etc. But I have to say two things got in your life back then: Type O Negative Bloody kisses and the influence of Goth like Sisters or Fields which we listened heavily after Wolfheart was released and while on tour. Also Black Metal got violent and stupid with the church burning, gay beating, death threats to band such us, the inner fuckin circle. I didn’t want Moonspell to be messed up with that at all. And musically almost all Black Metal has gone a few steps down and too many bands out in the world. A noble movement turned murderous and then caricatural. For sure I don’t miss that, but I do miss listening to Dead’s rehearsals tapes with Mayhem. Still got them in my wonderful underground collection.
What is Gothic to you? A fashion statement, an atmosphere, a way of life, something else?
Gothic is as large as one can think. i have my own opinion which maybe reflects some of those elements but above all Gothic is the capacity of being creative with Darkness, being true to emotions and visually respond to lunar elements inside of you while being able not to burn in the sun. That’s a true Goth. A lady or a gentleman. Someone of old personality, someone polite and educated and captivating. Same for the Goth music.
Your live performances are the perfect mix of theatrical darkness and heavy metal straightforwardness. They seem to be a huge part of what Moonspell is all about. Is that so?
Yes they are, since day one. In 1993 in our first show ever I took a bow and the audience clapped for the first time ever (at least to me) after an Occult, Black Metal show. That really struck a chord on me and allowed to adopt more and more theatrical without looking like a fool or a fake I hope ;) Not everyone is theatrical in the band, some are more Rock, Metal, driven by the power of a stage and a crowd but I believe the Moonspell show has it all mixed in a hopeful coherent and exciting show.
How much of a Mercyful Fate fan is Aires Pereira? His t-shirt is legendary!
Ha, ha. That’s true! He is a big, big fan and sometimes at late night in the tourbus you can listen to the words…I was born in the cemetery, under the… We are all big fans but since his time in Venezuela, where he comes from, Aires has been devoted to MF. Can’t blame him, they are still one of the highlights for great Dark Heavy Metal. In a way Ghost has followed their path but MF was revolutionary somehow and their throne is undisputable. I am also a huge King Diamond fan, we all are, we listen to Him since High school!!!
I know that for many Greeks, Moonspell is more than a metal band, it’s a band of neighbors, even friends. It’s like there is some sort of Southern Europe Confederation, we don’t talk about it but we know it’s there and we feel close with other southerners for no apparent reason. Does that make sense?
It makes perfect sense and believe me there was no band that understands and empathises more with Greek than us! Ask Sakis, Seth, Christos, Maxi, Costas, you name it. It’s true that we are happier people when we tour together with Greeks and that there is this unnamed accomplicity, like old friends or brothers and sisters. Also it’s a good thing because this world and this scene is dominated by the jokes, the organization, the setup from other countries and sometimes tours lack a soul. It never happened when we’re touring with brothers and sisters from Greece. And I can always show off my Ancient Philosophy skills quoting Parmenides or Zenon.
Finally, since we are both from that magic hellhole called Southern Europe, I have to speak about football and congratulate you on your European Championship! We are really happy for you. We got one each now. How does Fernando feel about it?
Tree cheers for Europe’s hellhole. Football can be a metaphor and we learn a lesson when we lost against you in our own country. That was a part, a big part of Portugal coming now back home as Champions. We all support the national team very intensely, in any country we are. We understand football might be senseless but sometimes you need a catalyser to make things work and the after game in Portugal was something I will never forget! I don’t care if Croatians or Welsh were saying we played shit football, it wasn’t right and their great football took them nowhere. Many times Portugal was simply the best football in the tournament but what did that brought us? Enough of moral victories, it’s great to be witnessing Sports stories. I waited for that since Euro 84 so of course I am fucking happy and thrilled we join the gallery of winners with you guys so it doesn’t say Germany, Germany, Germany, Germany, Italy, Spain all the time.
Thanks for your time and the interesting conversation, we can’t wait to see you again. The last words are yours.
Cool thanks for a kick ass interview. We hope to encounter our Greek brothers and sisters, witches and wolves down there very soon and help make this bound even stronger, as it is very, very special for us. I have been always treated with utmost respect in Hellas and so have Moonspell and our crew as well so we will always bring you a honest, strong and spiritual show. Don’t miss it, under the spell!