Το αφιέρωμα στα concept albums συνεχίζεται και σήμερα, ο Νίκος Παπανικολάου διαλέγει τις δικές του…αδυναμίες! Οι Jethro Tull, οι Rush και οι Edge Of Sanity είναι το αντικείμενο της ημέρας. Τι έχουν, λοιπόν, να μας πουν αυτά τα τρία μεγάλα συγκροτήματα;
[box_light]
Rush-2112
Θέλω εξαρχής να απολογηθώ διότι, παρόλο που έχουμε αφιέρωμα πάνω στα αγαπημένα μας concept albums, το εν λόγω άλμπουμ δεν είναι ακριβώς concept. Θα εξηγηθώ παρακάτω. Εδώ λοιπόν έχουμε να κάνουμε με έναν από τους καλύτερους δίσκους των Καναδών Rush και μια από τις κορωνίδες του prog rock, αποτέλεσμα της αστείρευτης ευφυΐας και δεξιοτεχνίας του καλύτερου power trio που πέρασε ποτέ από τους διαδρόμους του rock, των αξιότιμων κυρίων Geddy Lee, Alex Lifeson και Neil Peart. Το άλμπουμ αποτελείται από το ομώνυμο επικό κομμάτι που καλύπτει την πρώτη πλευρά του δίσκου και τα «A Passage to Bangkok», «The Twilight Zone», «Lessons», «Tears» και «Something for Nothing».Λόγω της φύσης του αφιερώματος λοιπόν θα ασχοληθούμε με την θεματική του πρώτου κομματιού, ένα sci-fi έπος το οποίο έχει σαφείς επιρροές από το Anthem της Ayn Rand. Η ιστορία εκτυλίσσεται στο έτος 2112, όπου μετά από έναν διαγαλαξιακό πόλεμο το 2062, όλοι οι πλανήτες ενώθηκαν κάτω από την ηγεσία του Κόκκινου Άστρου της Ηλιακής Ομοσπονδίας, με επικεφαλείς τους Priests of the Temples of Syrinx οι οποίοι έχουν αφαιρέσει κάθε ρανίδα δημιουργικότητας, ελέγχοντας συστηματικά κάθε μορφή γραπτού και προφορικού λόγου αλλά και της μουσικής. Ένας νεαρός ανακαλύπτει μέσα σε μια σπηλιά κρυμμένη πίσω από έναν καταρράκτη μια ηλεκρική κιθάρα, την οποία μαθαίνει να χρησιμοποιεί.
Ενθουσιασμένος λοιπόν προστρέχει στους Ιερείς ώστε να παρουσιάσει τα μουσικά του κατορθώματα, θεωρώντας ότι η νέα μουσική αποτελεί θείο δώρο για την ανθρωπότητα, αντ’ αυτού όμως προσκρούει στα τείχη της προκατάληψης και δεισιδαιμονίας, με τον αρχιερέα εξοργισμένο του τσαλαπατά την κιθάρα. Απογοητευμένος καταφεύγει στην σπηλιά οπού πρωτοανακάλυψε την κιθάρα. Εκεί αποκοιμιέται και ονειρεύεται τον ελεύθερο παλιό κόσμο και την ομορφιά που επικρατούσε. Καθώς ξυπνά, με τσακισμένο πλέον το ηθικό του από τον κόσμο στον οποίο ξυπνά, αυτοκτονεί. Καθώς πεθαίνει, ξεκινά ένας νέος διαγαλαξιακός πόλεμος με την λήξη του οποίου έχουμε την πτώση του Κόκκινου Άστρου. Αποτελεί ένα μανιφέστο κατά οποιουδήποτε είδους απολυταρχικού καθεστώτος, είτε αυτό είναι η Θρησκεία, είτε το Κράτος, και μια ωδή στο μεγαλείο του ελεύθερου ανθρώπου που αναζητά την θέωση μέσα από την αναζήτηση του ιδεώδους της ομορφιάς. Επιδιώκοντας το θεϊκό διατηρούμε το ανθρώπινο. Μουσικά δεν μπορώ να πω κάτι παρά μόνο ότι έχουμε πειραματισμούς σε όλο το μεγαλείο τους, που θέσανε τις βάσεις για το σημερινό progressive metal. Ιστορικά, είναι ο δίσκος που έσωσε την καριέρα τους μετά από την αποτυχημένη εμπορική απήχηση που είχε το Caress of Steel (εμένα μου αρέσει αρκετά πάντως). Παρ’ολο που πάντα φλέρταραν με concept θεματολογίες, το πρώτο πραγματικά concept album τους ήταν το Clockwork Angels του 2012, ένας δισκος με παρόμοια θεματική.
[/box_light]
[box_light]
Jethro Tull-Thick as a Brick
Εδώ έχουμε να κάνουμε με άλλο ένα διαμάντι του 70’ς prog rock, προσφορά του αντισυμβατικού μυαλού του Ian Anderson, το οποίο αποτελείται από ένα και μόνο κομμάτι, διάρκειας 43:46 λεπτών. Αιτία για την δημιουργία του εν λόγω album ήταν ο μουσικός Τύπος της εποχής, ο οποίος χαρακτήριζε το προηγούμενο δίσκο του, το επίσης επιτυχημένο Aqualung, ως concept album. Έτσι αποφάσισε να δημιουργήσει ένα πραγματικό concept album, με σκοπό να σατιρίσει όχι μόνο την έννοια του concept, αλλά και τις μουσικές εξτραβαγκάντζες progressive μπαντών της εποχής, όπως των Emerson, Lake & Palmer.
Δημοσιοποιήθηκε επίσημα στον Τύπο της εποχής, ότι τα lyrics προέρχονται από ποίημα, το οποίο έγραψε ο οκτάχρονος Gerald “Little Milton” Bostock. Οι στίχοι φυσικά ανήκαν στον ίδιο τον Ian Anderson, o οποίος ήθελε να αποπροσανατολίσει τον Μουσικό Τύπο .Το εξώφυλλο του δίσκου, είναι ένα τετρασέλιδο της εβδομαδιαίας εφημερίδας “St. Cleve Chronicle” όπου στην πρώτη σελίδα είναι η είδηση της αποφάσεως της κριτικής επιτροπής, να πάρει πίσω το πρώτο βραβείο παιδικής ποίησης από τον οκτάχρονο Gerald, για το επικό “Thick as a Brick” ύστερα από απαίτηση εκατοντάδων γονέων, που διαμαρτύρονται για το περιεχόμενο του ποιήματος το οποίο βάλει κατά τις έννοιες του Θεού και του Κράτους. Είναι εν ολίγοις η ιστορία της πορείας της ζωής ενός νέου ανθρώπου ο οποίος ξεκινάει με όνειρα και ιδανικά και, περνώντας από όλα τα στάδια της αποδοχής, γίνεται μέρος του Κατεστημένου, έτοιμος να δηλητηριάσει νέα μυαλά. Στην ουσία αποτελεί πολεμική κατά του κομφορμισμού και του νεο-φιλελευθερισμού των οποίων εκτελεστικά όργανα είναι οι θεσμοί του Κράτους και της Εκκλησίας. Μας προτρέπει μέσω της σκέψης να απελευθερωθούμε από τα δεσμά των άλλων και να γίνουμε αυτόφωτοι, να μην είμαστε thick as a brick (κοινώς τούβλα), με κίνδυνο βέβαια την κοινωνική απομόνωση στο ατομικό μας «υπόγειο».
Όλος ο δίσκος ειναι νοτισμένος στην ειρωνεία, με το φλάουτο του Ian Anderson να παίζει κοροϊδευτικούς σκοπούς και την φωνή του σε σημεία να ακουμπά τα όρια του σαρκασμού. Μουσικά έχουμε το πάντρεμα της folk και της jazz, με συνεχείς αλλάγες ρυθμού και πληθώρα μουσικών θεμάτων, κρατώντας το ενδιαφέρον του ακροατή αμείωτο μέχρι τέλους. Το 2012 ο Ian Anderson κυκλοφόρησε την συνέχεια του Thick as a Brick, το Thick as a Brick 2-Whatever Happened to Gerald Bostock, όπου μαθαίνουμε τι απέγινε ο Gerald Bostock.
[/box_light]
[box_light]
Edge Of Sanity-Crimson
Οι Edge Of Sanity, μαζί με τους Opeth, είναι από τα πρώτα συγκροτήματα που κατάφεραν να συνδυάσουν αριστοτεχνικά το progressive rock με το death metal, γεφυρώνοντας δύο φαινομενικά ασυμβίβαστους μουσικούς κόσμους. Το εν λόγω tour de force, το οποίο κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1996, αποτελείται από ένα και μόνο κόμματι 40 λεπτών, το οποίο μας διηγείται γεγονότα τα οποία λαμβάνουν χώρα σε ένα μελλοντίκο μεταποκαλυπτικό περιβάλλον όπου ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει χάσει τις αναπαραγωγικές του ικανότητες.
Φανταστείτε την ταινία «Τα Παιδιά Των Ανθρώπων» στο πιο sci-fi. Στους χαλεπούς αυτούς καιρούς το Βασιλικό ζεύγος φέρνει στον κόσμο αυτό ένα κοριτσάκι. Η Βασίλισσα πεθαίνει κατά την διαρκεία του τοκετού, αφήνοντας στην διακυβέρνηση και στην ανατροφή του παιδιού μόνο τον Βασιλιά. Η γέννηση του παιδιού χαιρετίζεται σαν ένα σημάδι εύνοιας από τους Θέους, εμφυσώντας τους την ελπίδα ότι θα επανέλθει η ικανότητα αναπαραγωγής τους. Οι ελπίδες τους όμως σταδιακά διαψεύδονται, ενώ καθώς το κοριτσάκι φτάνει στην εφηβεία, ο Βασιλιάς πεθαίνει. Ο θάνατος του προκαλεί μια αλυσίδα εμφύλιων διαμαχών, αίματος και προδοσίας. Ο νέος Βασιλιάς είναι τυραννικός, καταστέλλοντας κάθε μορφή αντίστασης. Μια ομάδα επαναστατών πείθει το κορίτσι να αναλάβει την ηγεσία τους, με την ελπίδα ότι επαναφέροντας την στο θρόνο θα ανακτήσουν το δώρο της αναπαραγωγής, και αύτη με την σειρά της ζητά καθοδήγηση από σκοτεινές δυνάμεις. Καταφέρνει να σκοτώσει τον Βασιλιά και αναλαμβάνει την διακυβέρνηση της γης, κατά την οποία καταστρέφει το διατηρημένα σώματα των γηραιών που είχαν διαφυλαχθεί μέχρι τότε σαν δοχεία γνώσης. Μια ομάδα επαναστατών τελικά καταφέρνει να την σταματήσει, τυφλώνοντας την και τοποθετώντας την στο κόκκινο συντηρητικό υγρό όπου ήταν τοποθετημένοι οι αρχαίοι σοφοί, όπως βλέπουμε και στο πανέμορφο εξώφυλλο του δίσκου.
Φυσικά, ο εγκέφαλος και κύριος κινητήριος μοχλός πίσω από το μεγαλειώδες αυτό εγχείρημα είναι ο Dan Swano. Δεν λείπουν ακόμη και οι συμμετοχές άλλων αξιότιμων μουσικών που απάντούν κυρίως στο πρόσωπο του Mikael Åkerfeldt. Σε όποιους άρεσε το παραπάνω άλμπουμ θα πρότεινα να ακούσουν και το επίσης φοβερό σόλο άλμπουμ του Dan Swano, «Moontower», το οποίο κινείται στο ίδιο progressive ύφος, αλλά με περισσότερα στρώματα πλήκτρων. Το 2003 ο Dan Swano, μόνος του πλέον με την συνδρομή αξιόλογων session μουσικών, κυκλοφορεί την συνέχεια του «Crimson», «Crimson II», ένα επίσης αξιόλογο άλμπουμ.
[/box_light]