Το grunge ήρθε από το μακρινό Seattle προς τα τέλη των 80’s και τάραξε τα νερά. Για άλλους ήταν απλώς μια μόδα που ήρθε και έφυγε, για άλλους μία μουσική επανάσταση, για κάποιους άλλους μία τονωτική ένεση στη rock σκηνή και για τους υπόλοιπους η καταστροφή του metal. Να πω την αλήθεια, αυτούς τους τελευταίους ποτέ δεν τους κατάλαβα, αλλά αυτή είναι μια άλλη, μεγάλη, κουβέντα. Όπως και να έχει, πάντως, είναι ένα είδος/μουσικό ρεύμα ή όπως αλλιώς θέλεις πες το, που μπορεί η φλόγα του να κράτησε αναμμένη μία δεκαετία περίπου, πρόλαβε όμως σε αυτό το διάστημα να αφήσει παρακαταθήκη. Albums που σημάδεψαν μια ολόκληρη σκηνή και η σπουδαιότητά τους πέρασε με άριστα το τεστ του χρόνου. Ανάμεσα σε αυτά θα ήταν ιεροσυλία να μην συμπεριλάβουμε και το “Nevermind” των Nirvana, το οποίο κυκλοφόρησε σαν σήμερα, πριν από 29 ολόκληρα χρόνια.
Τι να πούμε για αυτόν τον δίσκο που να μην έχει ήδη ειπωθεί; Προσωπικά μπορεί να θεωρώ το “Bleach” ό,τι καλύτερο έχουν βγάλει οι Nirvana και είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν αρκετοί που συμφωνούν σε αυτό, παρόλα αυτά δεν γίνεται να μην παραδεχτούμε ότι το “Nevermind” ήταν αυτό που τους απογείωσε. Ήταν από τις κυκλοφορίες που έβαλε την rock στα σαλόνια του mainstream, εκθρονίζοντας πολλούς pop καλλιτέχνες από τα charts. Ένας δίσκος – σημείο αναφοράς για την rock σκηνή, που αποτέλεσε έμπνευση για πολλά άλλα συγκροτήματα που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια.
Track by track:
- Smells Like Teen Spirit – Ήταν από τα τελευταία κομμάτια που ηχογραφήθηκαν για το “Nevermind” και αποτέλεσε το lead single. Ο Kurt Cobain είχε δηλώσει ότι κύρια έμπνευσή του για αυτό ήταν οι The Pixies και πως ήθελε να γράψει το απόλυτο pop κομμάτι. Και πράγματι, το κατάφερε αφού έχουμε να κάνουμε με το πιο επιτυχημένο εμπορικά τραγούδι των Nirvana, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στην πρώτη δεκάδα με τα καλύτερα rock κομμάτια όλων των εποχών, σύμφωνα με το Rolling Stone. Όσον αφορά τον τίτλο, υπάρχει μία ιστορία που λέει ότι ο Kurt εμπνεύστηκε από ένα graffiti που έκανε η Kathleen Hanna των Bikini Kill, το οποίο έγραφε “Kurt Smells Like Teen Spirit”.
2. In Bloom– Αποτελεί το πρώτο κομμάτι που έγραψαν για τον δίσκο. Οι στίχοι του έχουν ειρωνικό ύφος και αναφέρονται στα άτομα που άρχιζαν να πηγαίνουν στα lives των Nirvana μετά την επιτυχία που γνώρισε το “Bleach”. Επιπλέον, ο βιογράφος Charles R Cross έχει πει πως το συγκεκριμένο τραγούδι μπορεί να θεωρηθεί και ως ένα “πορτραίτο” του Dylan Carlson των Earth, ο οποίος ήταν πολύ καλός φίλος και κουμπάρος του Cobain. Μάλιστα φημολογείται πως εκείνος του έδωσε την καραμπίνα με την οποία αυτοκτόνησε.
3. Come As You Are – Η αρχική σκέψη της μπάντας ήταν να γίνει αυτό το κομμάτι το πρώτο single του “Nevermind”. Η ομοιότητα του με το “Eighties” των Killing Joke φαίνεται να μην το επηρέασε και πολύ, αφού γνώρισε μεγάλη επιτυχία, ανεβαίνοντας στη θέση 32 του Billboard και 9 στα αγγλικά charts. Οι στίχοι του, που πολλοί τους συνδέουν με την αυτοκτονία του Kurt, αναφέρονται με ειρωνεία στις κακές αποφάσεις που παίρνουν οι άνθρωποι.
4. Breed – Αρχικά ο Cobain είχε ονομάσει το κομμάτι “Imodium”, εμπνεόμενος από το χαπάκι της διάρροιας που έπαιρνε ο Tad Doyle, με τον οποίον είχαν βγει μαζί σε περιοδεία στην Αγγλία, στις αρχές των 90’s. Πέρα από αυτό το σκηνικό, πηγή έμπνευση για τους στίχους αποτέλεσε ο δύσκολος χωρισμός που βίωνε τότε ο Kurt με την Tobi Vail.
5. Lithium – Πρόκειται για ένα από τα πιο προσωπικά κομμάτια που έχει γράψει ο Cobain, με τους στίχους του να αναφέρονται στις αυτοκτονικές σκέψεις που κάνεις κάποιος με μανιακή κατάθλιψη. Ένα trivia του “Lithium” είναι ότι στο CD single υπάρχει μια φωτογραφία από το υπερηχογράφημα της κόρης του Kurt, στην οποία φαίνεται το μωρό να κάνει devil horns μέσα στην κοιλιά της Courtney Love.
6. Polly – Πίσω από αυτό το κομμάτι κρύβεται μια τραγική ιστορία. Αναφέρεται στην απαγωγή ενός δεκατετράχρονου κοριτσιού που γυρνούσε από μία συναυλία στην Ουάσιγκτον. Ένας άντρας, με όνομα Gerald Friend, άρπαξε την κοπέλα και την πήγε στο τροχόσπιτό του όπου την βίασε και την βασάνισε. Το κορίτσι, του οποίου το όνομα παραμένει άγνωστο, κατάφερε να δραπετεύσει όταν ο Gerald σταμάτησε για να βάλει βενζίνη.
7. Territorial Pissings – Ένα από τα πιο βρώμικα κομμάτια του “Nevermind”, στο οποίο ο Kurt είχε καρφώσει την κιθάρα του απευθείας στον μείκτη ώστε να πετύχει ακριβώς τον ωμό ήχο που ήθελε. Στους στίχους ο Cobain αναφέρεται σε μερικές παιδικές του φαντασιώσεις, στις οποίες ήρθε στην γη ως εξωγήινος, περιμένοντας τους πραγματικούς του γονείς να έρθουν και να τον πάρουν πίσω εκεί που ανήκει. Ένα από τα επικά σκηνικά σχετικά με το “Territorial Pissings” είναι όταν οι Nirvana εμφανίστηκαν στο βρετανικό show, Tonight with Jonathan Ross, και αντί να παίξουν το “Lithium”, όπως είχε προγραμματιστεί, έπαιξαν αυτό εδώ και έφυγαν από την σκηνή, αφού πρώτα είχαν σπάσει τα όργανά τους.
8. Drain You – Αποτελεί ένα από τα αγαπημένα κομμάτια του Cobain που πάντα γούσταρε να παίζει live. Τα κιθαριστικά μέρη τα έγραψε έχοντας στο μυαλό του τους αγαπημένους του Sonic Youth, για τους οποίους μάλιστα είχε πει ότι θα ήθελε να βγάλει έναν δίσκο που να ακούγεται σαν αυτούς. Οι στίχοι του, όπως μαρτυράει και το “I’m lucky to have met you”, αναφέρονται στην σχέση που είχε τότε με την Tobi Vail.
9. Lounge Act – Άλλο ένα κομμάτι του “Nevermind” που πηγή έμπνευσή του ήταν η Tobi Vail. Στην αρχική version του “Lounge Act” υπήρχε ο στίχος “I hate you because you are so much like me”, ο οποίος τελικά αφαιρέθηκε πριν ηχογραφηθεί.
10. Stay Away – Αρχικά ο τίτλος που του είχε δοθεί ήταν “Pay to Play” και ήταν από τα πρώτα κομμάτια του “Nevermind” που ηχογραφήθηκαν στα ξακουστά Smart Studios. Την τελική του μορφή την πήρε λίγο πριν την ηχογράφησή του, η οποία πραγματοποιήθηκε στα Sound City Studios στο Los Angeles.
11. On A Plain – Ο Cobain ήταν γνωστό ότι είχε την “κακή” συνήθεια να ολοκληρώνει τα κομμάτια την τελευταία στιγμή. Έτσι έγινε και στο “On A Plain”, του οποίου οι στίχοι ολοκληρώθηκαν λίγα λεπτά πριν πατηθεί το record. Σε αυτό ακριβώς αναφέρεται και ο εναρκτήριος στίχος “I’ll start this off without any words…”.
12. Something in the Way – Ο παραγωγός του “Nevermind”, Butch Vig, είχε πει κάποτε ότι ο Cobain ήταν απογοητευμένος, στην διαδικασία ηχογράφησης του κομματιού, επειδή οι υπόλοιποι στην μπάντα δεν καταλάβαιναν το όραμά του. Έτσι ο Vig και ο Kurt κλείστηκαν στο studio με μία κλασσική κιθάρα και άρχισαν να πειραματίζονται. Το cello που ακούγεται ήταν ιδέα του Butch, ο οποίος το πρότεινε έχοντας στο μυαλό του το “I Am the Walrus” των Beatles.
13. Endless, Nameless – Αυτό το κομμάτι βρίσκεται στο “Nevermind” ως hidden track και ξεκινάει δέκα λεπτά μετά το “Something in the Way”. Ουσιαστικά το “Endless, Nameless” προέκυψε τυχαία, καθώς ηχογραφούσαν το “Lithium”. Γούσταραν το αποτέλεσμα αυτού του jamming και απλά το κράτησαν για το τέλος.