Στην συνέντευξη τύπου των Madrugada, η κουβέντα κάποια στιγμή πήγε στη συνεργασία τους S. Hoyem (τραγουδιστή του σχήματος) με τους Satyricon. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση το σχόλιο του Hoyem και μου ανέδειξε κάτι το οποίο ήταν μπροστά μου για χρόνια. Ο Hoyem είπε πως οι black metal μουσικοί είναι πολύ πιο ανοιχτοί σε καινούριες ιδέες και μουσικές από τους περισσότερους μουσικούς άλλων ειδών που έχει γνωρίσει. Αυτή η παραδοχή καρφώθηκε στο μυαλό μου και την επεξεργαζόμουν αρκετά τις επόμενες μέρες.
Σε γενικές γραμμές δεν ακούω black metal ή οτιδήποτε χαρακτηρίζεται ως ακραία μουσική. Και από μουσικής και από αισθητικής άποψης ποτέ δεν με συγκίνησε αυτό το είδος, αλλά αποδεικνύεται ότι οι μουσικοί της έχουν ένα γνήσιο σκοτάδι και μια ευαισθησία που δεν μπορεί να χωρέσει στα στενά καλούπια των blast-beats και του corpse paint.
Στον τίτλο του άρθρου δεν ανέφερα τυχαία την ποιητική συλλογή του Κ.Γ. Καρυωτάκη, Ελεγεία και Σάτιρες. Σε αυτήν την συλλογή ο Καρυωτάκης αναπτύσσει δύο αντίθετους κόσμους εννοιολογικά αλλά και τεχνικά. Στο πρώτο μέρος, η Ελεγεία είναι αυστηρή σε μέτρο και εικόνες, ενώ στο δεύτερο μέρος, οι Σάτιρες δεν ακολουθούν καμία νόρμα και αποτελούν ελεύθερη έκφραση του ποιητή.
Έτσι, έχουμε δει πολλές περιπτώσεις μουσικών ή συγκροτημάτων, οι οποίοι ξεκίνησαν από τα πιο ακραία παρακλάδια της μουσικής αλλά έχουν κυκλοφορήσει και από τους πιο συναισθηματικούς δίσκους χωρίς να νοιάζονται σε ποιο είδος κατατάσσονται. Ας δούμε μερικά παραδείγματα…
ULVER
Κάπου στο 1993 ο Kristoffer Rygg, δημιούργησε τους Ulver, το οποίο όχι μόνο ήταν ένα καθαρόαιμο Black Metal σχήμα, αλλά τα μέλη του ήταν και θαμώνες στο Helvete (δισκοπωλείο του Euronymous των Mayhem). Αν δεν ήσουν αληθινός black metal (σύμφωνα με τα κριτήριά τους), δεν έμπαινες στο δισκοπωλείο. Από το 1993 ως το 1997 κυκλοφορούσαν black metal δίσκους ενώ το 1998 κυκλοφόρησε ο πρώτος τους δίσκους με ηλεκτρονικούς, progressive metal και avant-garde πειραματισμούς με τίτλο “Themes from William Blake’s The Marriage of Heaven and Hell” . To “Perdition City” του 2000 έκανε ξεκάθαρο σε όλους ότι οι Ulver έχουν βρει τον δρόμο τους σε διαφορετικούς ήχους και δεν θα επιστρέψουν στον ακραίο ήχο. Το “Perdition City” έλαβε διθυραμβικές κριτικές και οι θιασώτες του ηλεκτρονικού ήχου δεν μπορούν να πιστέψουν ότι αυτό το σχήμα έπαιζε κάποτε black metal.
ENSLAVED
Μέσα στον αναβρασμό που επικρατούσε στην black metal σκηνή της Νορβηγίας στις αρχές του ’90, δημιουργήθηκαν οι Enslaved. Αρκετά νωρίς, περίπου το 1993, οι Enslaved άρχισαν να ξεφεύγουν από τις παραδοσιακές φόρμες του είδους. Έγραφαν μεγαλύτερες συνθέσεις και προσπαθούσαν να εισάγουν καινούργιους ήχους και στοιχεία. Σήμερα, οι Enslaved έχουν ξεφύγει τελείως από αυτό που ονομάζουμε ακραίο ήχο και μοιάζουν περισσότερο με μία 70’s progressive μπάντα που της αρέσει ο λίγο πιο σκληρός ήχος, παρά για ένα συγκρότημα που κάποτε έπαιζε black metal.
OPETH
Από τη λίστα δε θα μπορούσαν να λείπουν οι Opeth. Οι Opeth δημιουργήθηκαν το 1990 και ξεκίνησαν να παίζουν death metal. Μετά από πάρα πολλές αλλαγές στο lineup, οι Opeth έκαναν ξεκάθαρο ότι ήθελαν να κινηθούν σε πιο ατμοσφαιρικά μονοπάτια και η κυκλοφορία του “Blackwater Park” του 2001 και του “Deliverance” του 2002, έδωσαν μια πολύ μικρή ένδειξη για το τι θα ακολουθήσει. Η άτυπη τριλογία των Opeth τελειώνει με το album “Damnation” του 2003, το οποίο βρήκε την metal κοινότητα αρκετά μουδιασμένη. Από την μία δεν μπορούσαν να μην αναγνωρίσουν το συνθετικό μεγαλείο των Opeth, από την άλλη όμως μιλάμε για ένα καθαρά progressive-rock δίσκο. Με το “Damnation” οι Opeth ξέφυγαν για πάντα από το “ακραίο” παρελθόν τους.
ANATHEMA
Οι Anathema δημιουργήθηκαν το 1990 Και ξεκίνησαν να παίζουν doom/death metal, επηρεασμένοι αρκετά από τους πρώιμους Paradise Lost. Κυκλοφόρησαν δύο δίσκους ακολουθώντας πιστά αυτό το είδος και το 1996 κυκλοφόρησαν τον δίσκο “Eternity”, το οποίο είχε πιο καθαρά φωνητικά. Η μεγάλη αλλαγή στον ήχο του συγκροτήματος έγινε με το “Alternative 4” του 1998 και με το “Judgement” του 1999, βρήκαν τον ήχο που τους ταιριάζει. Έχασαν μεγάλο μέρος του κοινού που τους ακολουθούσε μέχρι εκείνη την στιγμή, αλλά οι Anathema είχαν ανάγκη για έναν πιο εσωτερικό δρόμο.
Αρχίζω και σκέφτομαι ότι όλοι αυτοί που θεωρούσα κολλημένους, ορθόδοξους, δήθεν και άλλα πολλά, είναι τελικά αυτοί που δεν έβαλαν σε στεγανά την δημιουργικότητά τους. Η λίστα θα μπορούσε να είναι πάρα πολύ μεγάλη, ειδικότερα με τα black metal συγκροτήματα και τους πειραματισμούς τους σε ηλεκτρονικούς ήχους. Μπορεί να μην ακούω “ακραία” μουσική, αλλά τους ευχαριστώ για όλα τα υπόλοιπα…
